Nad Niemnem to najbardziej znana powieść Elizy Orzeszkowej. Powstawała w latach 1886–1887, a w formie książka ukazała się w 1888 roku. Ze względu na barwne opisy, wyrazistych bohaterów i odwołania historyczne dzieło porównywano do Mickiewiczowskiego "Pana Tadeusza. Żadna inna książka pisarki nie została tak entuzjastycznie przyjęta przez recenzentów. Chwalono m.in. sprawne połączenie dydaktyzmu z ;walorami artystycznymi i przemyślaną kompozycję całości. Nad Niemnem cieszyło się popularnością wśród kolejnych pokoleń czytelników. W Drugiej Rzeczypospolitej powieścią zainteresowało się kino. Ekranizację książki ukończono w 1939 roku, ale obraz zaginął w czasie II wojny światowej. Kolejny film nakręcono w połowie lat 80. XX wieku. Nad Niemnem to jeden najważniejszych utworów literatury polskiej podejmujący tematykę Powstania Styczniowego, którego 160–lecie obchodzone jest w 2023 roku.

Akcja Narodowego Czytania organizowana jest przez Prezydenta RP od 2012 roku. Została zainicjowana wspólną lekturą Pana Tadeusza Adama Mickiewicza. Podczas następnych edycji przeczytano: dzieła Aleksandra Fredry, Trylogię Henryka Sienkiewicza,& ;Lalkę Bolesława Prusa, Quo Vadis Henryka Sienkiewicza, Wesele Stanisława Wyspiańskiego, Przedwiośnie Stefana Żeromskiego, polskie nowele, Balladynę Juliusza Słowackiego, ;Moralność Pani Dulskiej ;Gabrieli Zapolskiej oraz Ballady i romanse Adama Mickiewicza.

- źródło tekstu: Narodowe Centrum Kultury